Het Grote Boek der Mensheid ontrafeld

     Er gaat geen dag voorbij of wereldleiders en tv-journaals weten te melden dat we vandaag getuige zijn geweest van een Historische Gebeurtenis. Zó vaak zelfs dat we langzamerhand in een historische inflatie moeten zijn beland.
     Er is iets merkwaardigs aan deze vaststellingen. Wie denkt dat geschiedenis onderzoek naar, en beleving van het verleden is, komt hier in aanraking met een geschiedenisbegrip dat zich helemaal niet beperkt tot het verleden. Geschiedenis speelt zich in deze opvatting namelijk net zo goed in het heden, en zelfs in de toekomst af.
     Op de dag dat Moebarak zou aftreden (maar het niet deed), wist Obama vóóraf: "We zullen vandaag getuige zijn van een historische gebeurtenis". Toen Moebarak een dag later dan toch aftrad, hield Obama een rede die ongeveer zo begon:
     "Het is de mensheid niet vaak gegeven historie te beleven. Er zijn slechts een paar ogenblikken in een mensenleven dat we getuige mogen zijn van een historische gebeurtenis. Vandaag was zo'n dag".
     Geschiedenis is, vrees ik, in deze opvatting vooral het Grote Boek van de Mensheid, waarin we van Grote Gebeurtenis naar Grote Gebeurtenis ijlen. Daar deze geschiedenis zich even gemakkelijk in het heden en in de toekomst afspeelt, moet hieraan dus worden toegevoegd dat dit Grote Boek blijkbaar allang geschreven is, en dat wij soms een blik kunnen werpen in de bladzijden die vandaag en overmorgen spelen. Het moet dus wel een bovenaards boek zijn, dat wij tijdens ons leven moeten zien te doorgronden. Lukt dit, dan stemt dit ons tot dankbaarheid dat we getuige 'mochten' zijn. Zo voelen we meer diepte in ons leven. Daar hebben we echter andere - en betere - boeken voor.
     Ook tv-journaals hebben het vaak over een "historische uitslag" of een "historische doorbraak". Vaak wordt ook nog als (toekomstig) nieuwsfeit gemeld dat het hier een gebeurtenis betreft "waarover latere generaties historici zeker zullen schrijven". Ook hier weer die merkwaardige, bovenaardse omkering van verleden en toekomst. Het is vooral opzienbarend dat men voortdurend meent te weten waarmee historici zich bezighouden en nóg beter waarover ze in de toekomst zullen schrijven.

     Historici doen vaak heel andere dingen.
     Zeker, soms is er een die in één grote greep het tijdperk-Napoleon of het tijdperk-Hitler poogt te vatten.
     Veel vaker gaat het over de ontwikkeling van de suikerprijs op de Amsterdamse beurs in de zeventiende eeuw, of over de bewoningsgeschiedenis van Almondestraat 38, later gesplitst in 38a en 38b, te Rotterdam.
     Ook 'gewone mensen' hebben een heel andere beleving van geschiedenis. Zij zoeken hun stamboom uit, of proberen het gevoel van vroeger te pakken te krijgen met een wandeling door het Zuiderzeemuseum. De vondst van een voorvader die chirurgijn was, of de aanblik van een strijkijzer uit 1900, kunnen een gevoel van verrassing opleveren. Soms leidt geschiedenisonderzoek tot ontmythologisering: het oude familieverhaal 'dat we van de Hugenoten afstammen' blijkt een mythe. Geschiedenis gaat juist vaak over het ontrafelen en onttoveren van mythen. Nieuwe verrassingen komen er voor in de plaats.
     In het geschiedenisboek van wereldleiders en media staan helemaal geen verrassingen, en ook geen ontmythologiseringen. Het is een dor boek vol clichématige opsommingen van Grote Gebeurtenissen uit tv-journaals.
     Het Grote Comité van Geschiedkundigen, dat om de zoveel tijd vaststelt welke Gebeurtenissen Historisch zijn geweest, en in het Grote Boek moeten worden opgetekend, is een fictie, een mythe. Ook déze mythe moet nu eens worden onttoverd - door historici.

reclame! snel!

'Wees er als de kippen bij!'
'Ga snel naar de winkel'

De theorie achter dit soort reclame is dat ik pas geneigd ben tot kopen indien mijn impulsen worden aangewakkerd en mijn verstand uitgeschakeld. Het is misschien tijd deze goedkope veronderstelling te veranderen in een betere.
Reclame maakt op mij meer indruk als zou worden gezegd: 'Wij denken een interessante aanbieding voor U te hebben. Denkt U er eens rustig een tijdje over na, en neemt U dan een weloverwogen beslissing'.

christelijk geloof is openbaring

Christenen die proberen aan te tonen dat de Bijbel geheel overeenstemt met de wetenschap, nemen niet de Bijbel, maar de wetenschap als uitgangspunt. Die stellen ze zo boven de Bijbel, en op die wijze zijn ze dwalende gelovigen.

Christenen die geloven dat de Bijbel een verslag geeft van historische gebeurtenissen. Gelovigen (en niet-gelovigen) die op zoek gaan naar de 'ware, historische' Jezus die zich 'achter' de verhalen moet bevinden. Zij zijn allen als mensen die achter de spiegel gaan kijken om de voorwerpen te zien die ze in de spiegel ontwaren. Maar 'achter' de bijbelverhalen is niets. Want deze mensen miskennen dat de Bijbel openbaring is. En openbaring wil altijd zeggen: verleden en toekomst vallen samen in het nu. Openbaring is altijd nu, niet gisteren of 2000 jaar geleden. Niet ergens achter, maar hier ter plekke. De bijbelse verhalen zijn niet waar omdat ze zich in het verleden hebben afgespeeld, en hiervan de neerslag vormen, maar omdat ze zich ontrollen in het nu. Jezus Christus openbaart zich op het ogenblik dat ik de verhalen lees en mij die eigen maak. Jezus Christus moet in mij geboren, gekruisigd en opgewekt worden.

Fafforiete Affrikaanse landen

Het begon al jaren geleden, met Amsterdammers die 'Pieter-Calandlaan' uitspraken als 'Pieter-Callandlaan', en met RTL-verslaggever Connie Mus, die consequent van de 'Pallestijnen' sprak. De laatste tijd is de doffe a in een stroomversnelling gekomen. En wel doordat in dit land iedereen elkaar nakakelt (nakkakelt?). In enkele weken tijds hoorde ik op radio en tv:
fafforiete - papprika - de Affrikaanse landen - Allexander Pechtold - het kabbinet - de pappieren - gegarrandeerd en kwalliteit.

De zin in het Nederlands:
'Wij gaan morgen als verslaggevers naar onze favoriete Afrikaanse landen'
wordt in het Lelijklands:
'Waai gaan morgen gaan waai als verslaggevers zaainde naar onze fafforiete Affrikaanse landen'

Nu nog afwachten tot 'magie' 'maggi' wordt.

30 dec 2010

angst | stilte | nu | genesis | domme meningen

Angst is het gat tussen een vooruitgesnelde geest en een achtergebleven lichaam.

-----

Stilte is een innerlijke toestand, geen waarneming in de buitenwereld.

-----

Nu is pas nu als verleden en toekomst samenstromen.

Wie in dit nu komt, ontmoet God.

-----

Genesis is geen scheppingsverhaal, maar een verhaal over het ontstaan van goed en kwaad in de wereld.

-----

Het probleem 'hoe help ik domme meningen de wereld uit' is de hardnekkigheid van hun vertolkers.

hier ben ik

ik ga door het leven in kruipgang
voetje voor voetje schuif ik vooruit
en toch
met al duizenden levens achter me

i'm going through life like a turtle
foot one foot two and thus forward
and still
left a thousand lives far behind

||||||||||||||||

toen ik niet meer zocht vond ik
toen ik rust nam ging alles vlotter
toen ik tot stilstand kwam ging alles vanzelf
toen ik geroepen werd zei ik hier ben ik

when i stopped searching i found
when i started with rest all began flowing
when i came to a standstill all went by nature
when i was called i said here am i

||||||||||||||||

foto

de foto was geslaagd: fotograaf, foto en gefotografeerde waren tot één geheel versmolten

paradijs

fraaie gaarde waarin het kwaad op de loer ligt

legenden

Legenden leven in ons van binnenuit. Ze ontlenen hun waarheid aan de ondoorgrondelijke wegen van ons hart. Als we ons eigen verhaal er niet in kunnen herkennen, zijn ze als dood hout en stro.

Michel Tournier: The four wise men

ontvangen

verwacht niets
hoop niets
ontvang als het daar is
raap het op als het er ligt

geloof

Geloven is: niet nat worden terwijl het hard regent

truc

Als er geen oplossing meer is, is er vast nog wel een truc

inspanning

Inspanning die nog moet worden geleverd tijdens de inspanning, komt te laat

zen

Zen is de kunst om zonder inspanning geen inspanning te bereiken

zomerlome vrouwen

zomerlome vrouwen
met bijna niets aan
dan zichzelf

hun jurken plakkend
als een hete zoen
aan de zon

schouders van kruidig hout
vlaag zand in de nek
vage vlek in de hals

een bries maakt hen
blonder dan ooit
met bijna geen kleur
dan zichzelf

waai heen over mij

witte regen

dit land is op zijn best
bij een mooie witte regen
langs een eenzaam dorpscafé

en ik mag druilend droomen
van stille herbergzaamheid

frits stoffels
21 juli 2008

cholerazode

deftig voor 'klerezooi'

toekomst

tijd die nooit ingehaald wordt

protestant

christen die het geloof beter begrijpt dan God Zelf, en Hem nog wel een lesje kan leeren

kalender

verliest meer haar naarmate tijd verstrijkt

klok

illusoire meting van onbegrijpelijk verschijnsel

zoals het komt

zoals het komt

het komt zoals het komt
zoals het komt komt het van god
zoals het komt is het heus goed

soms komt het anders dan verwacht
dan moet ik door een lange nacht
en wacht ik uren op het licht

het komt en ik ontvang het uit gods hand
het komt en het is goed
god is goed alles komt goed

verleden

blijkens de letterlijke betekenis ‘door en door geleden’ geen pretje geweest

meesterschap

Wie meent meesterschap te bezitten, zal over beginnersfouten struikelen

God bestaat?

   De vraag of God bestaat zoals een pot pindakaas bestaat, is wellicht als volgt te beantwoorden.
   Mens en ding hebben een beperkte, 'ingesloten' of 'afgesloten' identiteit die door een buitengrens wordt afgerond, en een beperkte, meetbare en 'eindige' omvang. God daarentegen wordt voorgesteld als oneindig, onbeperkt en alles en allen doordringend.
   Overigens zijn er meer begrippen die we een bestaan toekennen alsof het een pot pindakaas betreft, maar die in wezen geen afgeronde identiteit bezitten. Wat dacht u van de wind, die we wel benoemen, maar niet iets opzichzelfstaands is, of de 'stemming op de beurs', of de 'tijdgeest'? Zelfs onze voor- en achternaam zijn alleen maar etiketjes voor een persoon met armen, benen en een hoofd.
   Heel deze discussie is er trouwens een van buitenstaanders die vóór het gebouw van het Rijksmuseum twisten over de vraag of het waar kan zijn dat hier De Nachtwacht hangt. De ene zegt 'Ik geloof het niet' en blijft buiten staan. De andere gaat naar binnen en vindt De Nachtwacht. Zo is ook God een weg die je moet opgaan om Hem te ontmoeten. Wie vóór deze in het bos blijft stilstaan, zal ook nooit Zijn geheim op het spoor komen, en tussen zwijgende bomen blijven dolen.

onschuld

eigenschap die door vrouwen en kinderen alleen aan vrouwen en kinderen wordt toegeschreven

atheïst

onbegrepen zendeling die tracht het onbegrijpelijke begrijpelijk te maken en van die mening het slachtoffer is

woede

gemoedstoestand die evolutionair van natuurgoden op mensen is overgegaan | een verbetering want in plaats van steden en dorpen worden nu alleen nog serviezen verdelgd

fietsen

goed fietsen is niet 'ik fiets', evenmin 'de fiets fietst', maar 'ik laat de fiets fietsen', wat uitmondt in het gevoel 'ik word gefietst'

zijn

toekomende tijd van waren, verleden tijd van niet meer zijn

fout

Een fout of ongelukje is nooit zomaar het onverwachte beginpunt van iets vervelends, maar het eindpunt van een verborgen (gebleven) reeks verkeerde handelingen

twijfel

hoop dat een verkeerde keuze toch de juiste zal blijken te zijn

atheïsme

de illusie dat het belangrijk zou zijn dat God niet bestaat

worden

curieuze vermenigvuldiging van plaats, richting en tijd, waarvan de wordende het slachtoffer is

rooms-katholiek

 christen vol blijmoedig onbegrip voor waar anderen zich druk over maken

vreemde woorden

Wanneer neemt een taalgebied woorden uit andere taalgebieden op? Mijns inziens:
1) als een nieuwe techniek vandaaruit overwaait
2) als het andere taalgebied een betere techniek wordt toegeschreven
3) als het andere taalgebied een hogere cultuur dan de eigen wordt geacht
4) als de behoefte groeit aan internationale verstaanbaarheid (handel, godsdienst) |

wonder (2)

onbegrijpelijk gebeuren dat mensen vroeger begrepen omdat ze de juiste onbegrijpelijke godsdienstige verklaringen hadden, en thans niet meer begrijpen omdat ze de godsdienstige verklaringen als onbegrijpelijk afschrijven

wonder (1)

onbegrepen natuurverschijnsel dat mensen vroeger niet begrepen omdat ze de wetenschappelijke verklaringen niet hadden, en dat mensen thans niet begrijpen wegens de ingewikkelde wetenschappelijke verklaringen

hoop

Hoop is de illusie dat déze illusie geen illusie zal blijken te zijn

mystiek

geloofsvorm die de mysticus zelf ook niet helemaal begrijpt

lot

duiding van levensloop die altijd klopt, omdat het zo heeft moeten zijn

vijand

vage benaming die het mogelijk maakt iemand naamloos te maken zodat hij zonder schuldgevoel kan worden opgeruimd

leven

Het leven bestaat uit een lange reeks tegenslagen, waarvan je blijmoedig het beste moet zien te maken

gedachte

uit de verleden-tijdachtige constructie van het woord gedachte blijkt hoe vluchtig ons denken is

doen

Doen bestaat voor negenennegentig procent uit niets doen

zondaar

iemand die van Godswege een alles blootleggend zelfinzicht ontvangt

verveling

toestand die zichzelf in stand houdt doordat ook het leuke niet meer leuk gevonden wordt

nieuws

iets ouds, maar nóg beter geformuleerd; blijkt achteraf tegen te vallen

illusie

Als de illusies zijn begraven, wordt de hoop geboren

catechismus

boek dat God nog nooit bestudeerd heeft

verdachtmaking

aantijging die zo vaag is geformuleerd dat ze niet bewezen kan worden, maar ook niet weerlegd, en hieraan haar trefzekerheid ontleent

adem

Let niet op je adem. Wie op z'n adem let, let niet op z'n adem, maar op het opletten. Let dus niet op je adem, maar op iets anders indien je op je adem wilt letten.

paniek

Paniek is: twintig oplossingen bedenken, en ze alle weer verwerpen

begrijpen

Als ik het begrijpen begrijp, kan ik elk vraagstuk begrijpen

natuur

Van nature is de mens tot alle onnatuurlijks geneigd

stad

steden eten van het grasland
om hun buitenranden heen

de stad voorbij weer wordt het leven stil
zelfs de huizen staan
hervonden
roerloos

tijd

Tijd is een geschenk, geen prestatie

economie

wetenschap die gaten in de markt vult met toverspreuken

daderschap

diepgewortelde zekerheid dat het verrichten van daden nog nooit iets goeds gebracht heeft

vrijheid

Vrijheid is de mogelijkheid vrijwillig te bepalen dat je jezelf beperkingen oplegt

taal

Taal beschrijft niet de werkelijkheid, maar zichzelf

sterren

zoals er sterren zijn
wier licht de aarde pas bereikt
lange jaren nadat zij
zelf uiteengevallen zijn
zo zijn er mensen wier
gedachtenis in deze wereld
licht op ons doet schijnen
lange jaren nadat zij
het voorgeslacht ontvallen zijn
zij werpen hun schijnsel
in't donker van de nacht
op onze eigen weg

Hanna Szenes
hertaling Frits Stoffels

haast (2)

Wie niet haast, komt steeds op tijd

haast (1)

Wie zich haast, laat ook de tijd vliegen

falen

Er is een belangrijk verschil tussen de angst om te falen en de moed om te verliezen

ontheching

onthechting

ik kan springen
maar beter nog:
ik ben gesprongen
doch in de fluistering weerklinkt:
ik ben gesprongen geworden

beslissingen

Alle goede beslissingen hebben één ding gemeen: ze zijn niet voor herhaling vatbaar

God Geest Zoon

God krijg je gratis de Geest als je bidt en de Zoon als je gekruisigd bent

menselijk leven

de mens doorloopt zijn leven in een beeld
nijver woelt hij in illusies
hij vergaart en hij verzamelt maar
al heeft hij geen idee voor wie